Cmentarz Hutniczy w Gliwicach / Der Hüttenfriedhof in Gleiwitz

Biografie pochowanych osób / Biografien

 

 

Familie Brand

 

 

  Cmentarz Hutniczy
pochówek potwierdzony

Carl Wilhelm  ...1816 – 11.04.1893

Rosalie  24.09.1802 – ..>1852

Bruno Carl Samuel  22.01.1853 – 13.01.1890

Hermann Carl Samuel  7.01.1847 – 21.09.1901

Königl. Hütteninspektor  ...03.1793 – 25.06.1862

 

Carl Wilhelm Brand  (...1816 – 11.04.1893)

 fotografia w albumie zdjęć Wilhelma Beermanna znajdującym się w zbiorach Muzeum w Gliwicach
   

Carl Brand był synem Samuela i Gottliebe Willard.

W „Der Oberschlesische Wanderer” nr 27/1862 czytamy, że 25 czerwca zmarł na chorobę serca w wieku 69 lat i 3 miesięcy Königl. Hütteninspektor a. D. (w stanie spoczynku).

Najprawdopodobniej był to ojciec Carla.


Der Bergwerksfreund: ein Zeitblatt für Berg- und Hüttenleute, für Gewerken, sowie für alle Freunde der Beförderer des Bergbaus und der demselben verwandten Gewerbe – 1854
   

Można powiedzieć, że Carl Brand „był z zawodu dyrektorem”. Kierował kolejno hutami w Paruszowcu, Osnabrűck i Królewskiej Hucie, a następnie został dyrektorem Urzędu Hutniczego w Gliwicach.

Po przejściu w stan spoczynku nie spoczął na laurach, ale rozwinął działalność jako przedsiębiorca i rzucił się w wir działalności społecznej.

Najpierw należał do rady miejskiej, potem do magistratu i ponownie – do końca życia do rady miejskiej, gdzie przez wiele lat był wiceprzewodniczącym.

Był członkiem rady nadzorczej Oberrealschule, członkiem ewangelickiej Rady kościelnej, członkiem rady nadzorczej ewangelickiego Domu Dziecka.

 


OW nr 83 z 12.04.1893 r.
 
   

Jak pisze Benno Nietsche w swojej Historii miasta Gliwice: „1 grudnia [1861] po raz pierwszy zapłonął w Gliwicach gaz. Już w roku 1857 magistrat zawarł z agentem Albertem Neumannem umowę w sprawie otwarcia gazowni, ale nie doprowadziła ona do zamierzonego celu. W związku z tym na początku 1861 roku [magistrat] podpisał nowy kontrakt z panem Brandtem, królewskim dyrektorem hutniczym w stanie spoczynku, a także panami Chuchulem i Schultzem, który [kontrakt] z końcem tego samego roku umożliwił uzyskanie nowoczesnego oświetlenia.” [3]

Zachęceni prawdopodobnie powodzeniem tego przedsięwzięcia, panowie Brand i Chuchul podjęli się podobnego dzieła w Rawiczu, zawiązując 14 listopada 1864 roku wspólnie z byłym aptekarzem z Rawicza (?) Emilem Jűttnerem spółkę „Rawiczer Gasanstalt”. Rozruch gazowni miał miejsce 25 września 1865 roku. [4]

 

W Gliwicach Brand utworzył firmę „Gleiwitzer Gasanstalt C. W. Brand u. Comp. in Gleiwitz”. Jaka była dalsza rola Chuchula nie wiadomo, to Brand figuruje jako właściciel firmy, a jego syn Hermann był w tej firmie dyrektorem. Udziały w niej miał również Wilhelm Hegenscheidt, a po jego śmierci oraz śmierci Carla i Hermanna Brand, ich udziały zostały przekazane dalszym członkom rodziny.


OW nr 121 z 28.05.1902 r.

 

 

Carl ożenił się z Rosalie z domu Fischer (9.11.1828–30.01.1906  OW nr 5 z 2.02.1847 r.). Mieli czworo dzieci:

Hermann Carl Samuel – 7.01.1847 (OW nr 5 z 2.02.1847 r.) – 21.09.1901

Olga Anna Auguste Marie – (23.07.1848  OW nr 37 z 15.08.1848 r. – 17.11.1870  OW nr 144 z 8.12.1870 r.) – mąż dr Otto Haußknecht

Bruno Carl Samuel – 22.01.1853 (OW nr 8 z 22.02.1853 r.) – 13.01.1890

Marie – mąż: Oberleutnant Friedrich Wilhelm Gabriel (Hildesheim)

Rosalie geb. Fischer

Olga Anna Auguste Marie

fotografie w albumie zdjęć Wilhelma Beermanna znajdującym się w zbiorach Muzeum w Gliwicach

 

OW nr 83 z 12.04.1893 r.

 

 

OW nr 87 z 13.04.1893 r.

 


OW nr 84 z 13.04.1893 r.

OW nr 84 z 13.04.1893 r.

OW nr 84 z 13.04.1893 r.


OW nr 84 z 13.04.1893 r.


OW nr 84 z 13.04.1893 r.

OW nr 25 z 31.01.1906 r.

OW nr 25 z 31.01.1906 r.

OW nr 27 z 3.02.1906 r.
   

Carl Wilhelm Brand zmarł 11 kwietnia 1893 roku i został pochowany w rodzinnym grobowcu na Cmentarzu Hutniczym.

Grobowiec ten postawiono prawdopodobnie dopiero po jego śmierci, bo zmarły wcześniej Bruno miał własny nagrobek, w obrębie wspólnego pola grobowego.

Jest to rzadki przykład nagrobka typu baldachimowego.

 
 

 

Carl Wilhelm Brand (1816–11.04.1893) war der Sohn des königlichen Hütteninspektors Samuel und Gottliebe Willard. Er leitete die Stahlwerke in Paruszowiec, in Osnabrűck und in Königshütte (Królewska Huta), später wurde er zum Direktor des Hüttenamtes in Gleiwitz (Gliwice) ernannt.

Nach seiner Pensionierung entwickelte er sich zum erfolgreichen Unternehmer, darüber hinaus war er sozial stark engagiert. Er war Mitglied des Stadtrates, Mitglied des Aufsichtsrates der Oberrealschule, Mitglied des evangelischen Kirchenvorstandes, sowie Mitglied des Aufsichtsrates des evangelischen Waisenhauses.

1861 unterzeichneten Carl Wilhelm Brand zusammen mit Hermann Chuchul einen Vertrag mit dem Gleiwitzer Magistrat über den Bau eines Gaswerks und sie stellten es noch im selben Jahr fertig. Vier Jahre später eröffneten sie ein weiteres Gaswerk in Rawicz. In Gliwice gründete Carl Brand die Firma Gleiwitzer Gasanstalt C. W. Brand u. Comp. in Gleiwitz.

Er heiratete Rosalie geb. Fischer. Sie hatten vier Kinder. Seine Tochter, Olga (23.07.1848–17.11.1870), heiratete Dr. Otto Haußknecht, den Direktor der Kgl Ober-Realschule in Gleiwitz. Sein Sohn, Hermann (7.01.1847–21.09.1901), übernahm das väterliche Geschäft. Carl Wilhelm Brand starb am 11. April 1893 und er wurde im Familiengrab auf dem Hüttenfriedhof in Gleiwitz (Gliwice) beigesetzt.

Übersetzung: Magdalena Sobańska

 

   Carl Wilhelm Brand was the son of the royal inspector of steelworks Samuel and Gottliebe née Willard. He managed the steelworks in Paruszowiec, Osnabrűck and Królewska Huta, and later became the director of the Metallurgical Authority in Gliwice.

After retiring, he developed his business as an entrepreneur and was also involved in many social activities. He was a member of the city council, a member of the supervisory board of the Oberrealschule, a member of the Evangelical Church Council, and a member of the supervisory board of the Evangelical Children's Home.

In 1861, together with Hermann Chuchul, they signed a contract with the Gliwice municipality for the construction of a gasworks and completed it the same year. Four years later, they opened another gas plant in Rawicz. In Gliwice, Carl Brand established the company “Gleiwitzer Gasanstalt C. W. Brand u. Comp. in Gleiwitz”. Carl Wilhelm Brand died on April 11, 1893 and was buried in the family tomb at the Metallurgical Cemetery.

Carl married Rosalie née Fischer. They had four children. Daughter Olga married the director of Kgl Ober-Realschule in Gliwice, Dr. Otto Haußknecht, sohn Hermann took over the company from his father.

Translation: Ewa Hordyniak

 

 

Hermann Carl Samuel
7.01.1847 – 21.09.1901

Syn Carla Wilhelma, współwłaściciel i dyrektor gazowni, kapitan kawalerii Landwehry. Powołany przez radę miejską do komisji budownictwa i wodociągów.

Ożenił się z Margarethe Pusch.


 OW nr 222 z 24.09.1901 r.
   

W 1895 roku Hermann Brand zakupił ukończoną rok wcześniej willę przy Gartenstr. 16 (później Kreidelstr. teraz Barlickiego). Po jego śmierci sprzedano ją towarzystwu Gleiwitzer Casino.[5]*

Obecnie mieści się tam przedszkole.

   

 




OW nr 222 z 24.09.1901 r.

OW nr 223 z 25.09.1901 r.

OW nr 222 z 24.09.1901 r.



OW nr 222 z 22.09.1901 r. 


   

 

 

Carl
...11.1873 – 12.12.1878

Pod podziękowaniem podpisany jest Carl Wilhelm Brand (Königl. Hüttendirector a. D.) Przypuszczam jednak – porównując daty urodzin, że mały Carl był jego wnukiem, a synem Hermanna.

 

OW nr 148 z 15.12.1878 r.

 

OW nr 149 z 17.12.1878 r.

 

 

 

Częściowa renowacja grobowca – 2004

lokalizacja oryginalna

 

 

 

Bruno Carl Samuel
22.01.1853 – 13.01.1890
 

Syn dyrektora Branda, urodził się 22 stycznia 1853 roku. 17 marca 1883 roku wziął w Berlinie ślub z Margarethe Idą Emilie Völker (ur. 9.07.1863). Był kupcem i działalność rozwijał w Szczecinie.


OW nr 12 z 15.01.1890 r.

OW nr 13 z 16.01.1890 r.

 

 

 

 

 

 

OW nr 17 z 21.01.1890 r.

 

 

Nagrobek Bruno – 2004

lokalizacja oryginalna

 

 

Materiały źródłowe:

[1] Akta Rodzin Gliwickich – Archiwum Państwowe w Katowicach, Oddział w Gliwicach

[2] Die Gründung und Weiterenwickelung der Königshütte 18021902, Archiwum Państwowe w Katowicach, Oddział w Gliwicach

[3] Nietsche B., Historia miasta Gliwice, przekł. S.Rosenbaum, Gliwice 2011

[4] Urbaniak M.; Miejskie zakłady przemysłowe Wielkiego Księstwa Poznańskiego. Gazownie; Łódź 2011

[5] Gliwice znane i nieznane VII; Muzeum w Gliwicach 2021

*sprostowanie tekstu ze str. 96 – Hermann Brand a nie Victor Brandt i nie mógł sprzedać w 1903 roku skoro zmarł w 1901

Der Oberschlesische Wanderer

Stahl und Eisen 1902

familysearch.org