Cmentarz Hutniczy w Gliwicach / Der Hüttenfriedhof in Gleiwitz

Biografie pochowanych osób / Biografien

 

 

Wilhelm Kiss (Kiß)

...09.1786 – 13.04.1852

 

 

Urodził się w 1786 roku w Paprocanach (Paprotzan bei Pleß). Jego rodzicami byli August Heinrich Philip Kiß (23.04.1750–4.07.1836) i Dorothea Friedericke z domu Rudzki.

Ojciec związany był książęcą hutą w Paprocanach (tzw. Hutą Paprocką) – od 1771 roku był pisarzem hutniczym, w 1778 roku powierzono mu zarząd huty, a od roku 1790 był zarządcą wszystkich kopalń i hut książęcych.

dom Kissów w Paprocanach Oberschlesien im Bild nr 14 z 1928 r.

 

Po przejściu na emeryturę w 1817 roku, August Kiß ojciec zamieszkał w Mikołowie i tam zmarł. Warto jeszcze wspomnieć, że w 1835 roku John Baildon przeprowadził modernizację Huty Paprockiej – zbudował piec z dmuchawą o żelaznych cylindrach.

Wilhelm miał dwóch braci, najmłodszym z nich był August, później sławny rzeźbiarz. Bracia pobierali nauki w domu, ponieważ w tym czasie nie było jeszcze w Tychach szkoły ewangelickiej.

Później Wilhelm idąc zawodowo w ślady ojca rozpoczął pracę w Królewskiej Odlewni Żeliwa w Gliwicach. Jak możemy wywnioskować z napisu, który był na jego nagrobku, było to w roku 1802. Najwidoczniej wykazał się dużymi umiejętnościami, ponieważ już w roku 1810 został kierownikiem odlewni.

 


dom Kissa przy Coloniestr. (później Kalidestr. obecnie ul. Robotnicza) Gleiwitzer Jahrbuch 1927
   

Został odznaczony Orderem Czerwonego Orła IV klasy. Zmarł 13 kwietnia 1852 roku (OW nr 16 z 20.04.1852 r.), autorem jego pięknego nagrobka był brat August., być może dlatego w niektórych źródłach pojawiała się błędna informacja, że to August jest pochowany na Cmentarzu Hutniczym.

August Kiss był członkiem Berlińskiej Akademii Sztuk Pięknych oraz profesorem instytutu przemysłowego. Zmarł w 1865 roku w Berlinie. Przed śmiercią ustanowił fundację w wysokości 200 talarów, za odsetki z której miały być kupowane przybory szkolne dla dzieci pracowników Paprockiej Huty. Czesław Grot w monografii „Paprocany” pisze, że zakupy te realizowano na potrzeby uczniów paprocańskiej szkoły jeszcze w latach międzywojennych.

 

 

„Oberschlesien”

o rodzicach Wilhelma (tłumaczenie być może w przyszłości)

 

nr 4 z lipca 1905 r. str. 265266

 

 

Nieistniejący nagrobek



Materiały źródłowe:

Gleiwitzer Jahrbuch 1927

Bimler K., August Kiss. Ein Bildhauer aus Oberschlesien, Kattowitz 1915

Lipok-Bierwiaczonek M., Huta Paprocka. Wystawa, Muzeum w Tychach

Zivier E.; Der Vater des Bildhauers August Kiss; [w:] Oberschlesien 4/1905

https://krajoznawca.org/kg29/126-huta-paprocka